vrijdag 16 januari 2015

MEDEMENSELIJKHEID ÉN SOCIALE WEERBAARHEID IS NODIG OM PESTEN IN HET ONDERWIJS OP TE LOSSEN

Laatst las ik een artikel van hoogleraar pedagogiek Micha de Winter die gepubliceerd was op de website www.kind.org, waarin hij pleit voor het cultiveren van medemenselijkheid in het onderwijs i.p.v. symptoombestrijding. 

"De antipestprogramma’s van Sander Dekker zijn symptoombestrijding, een pilletje tegen uitwassen van een doorgeslagen competitiecultus. Met competitie is niks mis, mits er voldoende pedagogisch tegenwicht wordt geschapen. We voelen ons nu gedwongen om pesten tegen te gaan, terwijl we eigenlijk – om met Martha Nussbaum te spreken – medemenselijkheid zouden moeten cultiveren. Daar heb je geen anti-pestprogramma’s voor nodig, maar gewoon goede scholen!"
Lees zijn column hierEen mooi betoog, ik begrijp de onderliggende gedachte. 

Eén belangrijk aspect laat hij in mijn ogen liggen. 

Met enkel medemenselijkheid (rekening houden met) alleen zullen we er niet komen, vrees ik. Goed met elkaar omgaan betekent dat je rekening houdt met de ander.  Maar dat is niet genoeg. Je moet in contact met anderen ook goed voor jezelf kunnen zorgen en dat leer je door voor jezelf op te komen. 

Verbondenheid en medemenselijkheid is de basis van een goede omgang met elkaar en ongelooflijk belangrijk,maar vergeet het voelen en aangeven van grenzen niet. Medemenselijkheid is mooi, ik streef er ook naar, maar mensen zijn nu eenmaal verschillend en niet iedereen vind de ander leuk of aardig of grappig en dat is prima. Dat zou anders eng worden. Dat we allemaal om hetzelfde grapje zouden lachen.

Wat je kinderen mee moet geven is dat ieder mens recht heeft om eigen grenzen aan te geven en te zeggen waar je last van hebt. Ieder mens is uniek en ervaart dingen op zijn eigen manier. En sommige kinderen en volwassenen kunnen dat aangeven van grenzen niet zo goed. Je hebt assertieve en minder assertieve mensen. Daar ontstaat al een machtsverschil. En dat gevoel van macht wordt door sommigen als prettig ervaren. Het gedrag heeft een bepaald positief effect (beloning) en hij of zij gaat ermee door, krijgt bijval (meelopers) en stijgt in de hiërarchie van de groep. Oorzaak van dit groepsmechanisme: vaak angst van anderen buiten de boot te vallen. Mensen willen liever niet bij de 'zwakkeren' horen. Dat hoort nu eenmaal bij de mens.

Vaak zijn het kinderen die goed kunnen leidinggeven (kwaliteit), maar hun macht verkeerd gebruiken. Macht kun je positief en negatief gebruiken. Echter, vaak zijn kinderen zich niet bewust van de gevolgen als je over de grens van een ander gaat. Dat is soms ook lastig te herkennen wanneer een kind dit niet goed kan aangeven. Dit kun je kinderen gelukkig leren. Wat het verschil is tussen plagen en pesten is hierbij heel belangrijk! Wie bepaalt dat? Dit is de basis van onze trainingen.

Kinderen zullen eerst gevoelens, gedrag en/of situaties moeten herkennen en begrijpen, vóórdat ze (weer) rekening met elkaar kunnen houden. Eén ding staat als een huis: verbondenheid verminderd negatief gedrag naar de ander, daar ben ik absoluut van overtuigd. We zijn allemaal mensen met dezelfde behoeften. Maar het voelen van grenzen en deze kunnen aangeven is net zo belangrijk! 

Laten we voor beide in het onderwijs TIJD vrijmaken. Werken aan een veilig schoolklimaat is een kwestie van prioriteiten stellen, inzicht, kennis en goed leiderschap. Het heeft op de lange termijn een ongelooflijk positief effect. Maar goed, TIJD is weer een heel andere discussie, vrees ik.

Medemenselijkheid en anti-pest programma’s. Het één hoeft het ander niet uit te sluiten, integendeel. Een goed weldoordacht preventief programma is daarop gericht en kun je altijd inzetten en een curatief anti-pestprogramma om een acuut groepsprobleem op te lossen waarin kinderen zich onveilig voelen is kennelijk wat op dat moment nodig is.

Zelf ben ik trainer omgaan met pesten. De Stichting Omgaan met Pesten biedt schoolprojecten aan, preventief als curatief. De stichting is opgezet door mensen met een pestverleden. Zij hebben zelf de gevolgen van stelselmatig grensoverschrijdend gedrag en het ontbreken van steun ervaren. Laten we samen kinderen inzicht geven en hen helpen om goed met zichzelf en elkaar om te gaan. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten